ਸਹੀ ਯਤਨ, ਸੁਚੇਤ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ

ਇਹ ਅੱਠ ਗੁਣਾ ਮਾਰਗ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਰਕ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੰਗੇ ਗੁਣ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਵੀ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਯਤਨ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਅਗਿਆਤ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀਆਂ, ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅਸਾਨ ਰਿਹਾ। ਪਰ, ਜੇ ਅਸੀਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ, ਬੋਲਣ ਅਤੇ ਨਜਿੱਠਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਨੈਤਿਕ ਸਵੈ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਤਾਕਤ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਵਸਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਗਲਤ ਯਤਨ

ਗਲਤ ਯਤਨ ਸਾਡੀ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ, ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਸੋਚਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡਾ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਸੋਚ ਹਨ:

• ਲਾਲਚ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ
• ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ
• ਦੁਸ਼ਮਣਵਾਦ ਦੇ ਵਿਕਾਰ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ।

ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ ਸੋਚੋ

ਲਾਲਚ ਨਾਲ ਸੋਚਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਈਰਖਾ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ ਕਿ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੇ ਕੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਅਤੇ ਧਨ-ਦੌਲਤ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ। ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹੋ, "ਮੈਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ?" ਇਹ ਜੁੜਾਅ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਹਾਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਕਿ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਉਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਸਫਲਤਾ ਹੋਵੇ, ਸੁੰਦਰ ਸਾਥੀ, ਨਵੀਂ ਕਾਰ – ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਨਿਰੰਤਰ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਇਹ ਮਨ ਦੀ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਹੈ ਨਾ?

ਸੰਪੂਰਨਤਾਵਾਦ ਇਸ ਸਿਰਲੇਖ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ – ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਛਾੜ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਕਰੀਬ-ਕਰੀਬ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਈਰਖਾ ਹੈ!

ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ

ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਈਏ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ, “ਜੇ ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮੈਂਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਸਿੱਧਾ ਹੋ ਜਾਵਾਂਗਾ।” ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਸੋਚੀਏ ਕਿ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੇਖਾਂਗੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰਾਂਗੇ ਜਾਂ ਕਹਾਂਗੇ, ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਅਫ਼ਸੋਸ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਕੁਝ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਕੱਢ ਪਾਉਂਦੇ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ।

ਦੁਸ਼ਮਣਵਾਦ ਦੇ ਵਿਕਾਰ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ

ਮਿਸਾਲ ਲਈ, ਜੇ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਜਾਂ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ, “ਉਹ ਮੂਰਖ ਹਨ – ਜੋ ਉਹ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਬੇਕਾਰ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਹਾਸੋਹੀਣਾ ਹੈ।”

ਕੁਝ ਲੋਕ ਖੇਡਾਂ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੂਸਰੇ ਲੋਕ ਜੋ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਟੀਮ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੂਰਖ ਹਨ। ਪਰ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸੋਚਣਾ ਕਿ ਇਹ ਮੂਰਖਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਹੈ ਮਨ ਦੀ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ।

ਜਾਂ, ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਭਿਖਾਰੀ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਦੇ ਕੇ ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹੋ, “ਓਹ, ਤੁਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੂਰਖ ਹੋ।” ਜੇ ਅਸੀਂ ਨਿਰੰਤਰ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਦੂਸਰੇ ਲੋਕ ਕਿੰਨੇ ਮੂਰਖ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਜੋ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਤਰਕਹੀਣ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਵਾਂਗੇ। ਇਹ ਉਹ ਵਿਚਾਰ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ।

ਸਹੀ ਯਤਨ

ਸਹੀ ਯਤਨ ਸਾਡੀ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਹਾਨੀਕਾਰਕ, ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਸੋਚ ਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਤੋਂ ਲਾਭਕਾਰੀ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵੱਲ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੋਲਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸਨੂੰ ਪਾਲੀ ਵਿੱਚ "ਚਾਰ ਸਹੀ ਯਤਨ" ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਤਿੱਬਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਚਾਰ ਕਾਰਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, – ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ – ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ "ਚਾਰ ਸ਼ੁੱਧ ਤਿਆਗ":

1. ਪਹਿਲਾਂ, ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਜਤਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਅਜੇ ਵਿਕਸਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਜੇ ਸਾਡੀ ਬਹੁਤ ਨਸ਼ਾ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਨਲਾਈਨ ਮੂਵੀ ਸਟ੍ਰੀਮਿੰਗ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹਾਂਗੇ, ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਲੜੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਲੜੀ ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਬਿਤਾਓਗੇ। ਇਹ ਕਾਫ਼ੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੇਗਾ।
2. ਫਿਰ, ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਆਦੀ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਈਪੌਡ ਦੇ ਇੰਨੇ ਆਦੀ ਹਨ, ਕਿ ਉਹ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਇਹ ਲਗਭਗ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਨ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਬੇਸ਼ਕ, ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਗਦਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਡਰਾਈਵ ਕਰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਊਰਜਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਅਤੇ ਨਰਮ ਸੰਗੀਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸੰਗੀਤ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
3. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਗੁਣ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
4. ਫਿਰ, ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰਕ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਇਕ ਉਦਾਹਰਣ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੇਰੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਆਦਤ ਪਈ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਲਗਭਗ 110 ਲੋਕ ਇਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਮੈਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਅਨੁਵਾਦਾਂ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਿਤ ਫਾਈਲਾਂ ਦੀਆਂ ਈਮੇਲ ਭੇਜਦੇ ਹਨ – ਮੈਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਬਹੁਤ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੇਰੀ ਮਾੜੀ ਆਦਤ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਇਕ ਫੋਲਡਰ ਵਿਚ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕੀਤਾ, ਨਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਫੋਲਡਰਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜਿੱਥੇ ਮੇਰਾ ਸਹਾਇਕ ਅਤੇ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲੱਭ ਸਕਾਂ। ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬੁਰੀ ਆਦਤ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੀ ਅਯੋਗਤਾ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਫਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਅਤੇ ਕ੍ਰਮਬੱਧ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਇਹਨਾਂ ਫਾਈਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ। ਤਾਂ ਫਿਰ ਇੱਥੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਗੁਣ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਸਿਸਟਮ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਜੋ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਤੁਰੰਤ ਸਹੀ ਫੋਲਡਰ ਵਿੱਚ ਜਾਏ। ਇਹ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਆਦਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਆਲਸੀ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅਤੇ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਵੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਬਜਾਏ।

ਇਸ ਉਦਾਹਰਣ ਵਿੱਚ, ਸਾਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਗੁਣ, ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੈਰ-ਉਤਪਾਦਕ ਆਦਤ, ਅਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਗੁਣ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਸੋ ਅਸੀਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਗੁਣਵੱਤਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਹੀ ਫਾਈਲ ਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇਸ ਆਦਤ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕੀਏ। ਇਹ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸਧਾਰਣ ਪੱਧਰ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਰੁਕਾਵਟਾਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣਾ

ਸਹੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹਨ:

ਮਨਪਸੰਦ ਸੰਵੇਦਨਾਤਮਕ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਵੀ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ

ਪੰਜ ਮਨਪਸੰਦ ਸੰਵੇਦਨਾਤਮਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸੁੰਦਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ, ਆਵਾਜ਼ਾਂ, ਖੁਸ਼ਬੂਆਂ, ਸਵਾਦ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸੰਵੇਦਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਰੁਕਾਵਟ ਜਿਸ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਸਾਡਾ ਕੰਮ, ਪਰ ਸਾਡੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦਾ ਧਿਆਨ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਭਟਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ, "ਮੈਂ ਫਿਲਮ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ" ਜਾਂ "ਮੈਂ ਫਰਿੱਜ ਤੱਕ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ।" ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਸੰਵੇਦਨਾਤਮਕ ਅਨੰਦਾਂ ਜਾਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖਾਣਾ ਖਾਣਾ, ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਨਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੋਰ। ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਤੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਰੱਖ ਸਕੀਏ।

ਮਾੜੀ-ਇੱਛਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰ

ਇਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ, "ਇਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਈ, ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਮੈਂ ਬਦਲਾ ਕਿਵੇਂ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹਾਂ?" -ਇਹ ਇਕਾਗਰਤਾ ਲਈ ਇਕ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੂਸਰਿਆਂ ਬਾਰੇ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਘਿਣਾਉਣੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਧੁੰਦਲੀ-ਸੁਚੇਤਨਾ ਅਤੇ ਸੁਸਤੀ

ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਾਡੇ ਮਨ ਉੱਤੇ ਧੁੰਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਗੁੰਮ ਹੋ ਗਏ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚ ਸਕਦੇ। ਸੁਸਤੀ, ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ, ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਸੁਸਤ ਹਾਂ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਪਏਗੀ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕੌਫੀ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਕੁਝ ਤਾਜ਼ੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਰ, ਜੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸੀਮਾ, ਸਰਹੱਦ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, "ਮੈਂ ਵੀਹ ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਸੋਵਾਂਗਾਂ ਜਾਂ ਬਰੇਕ ਲਵਾਂਗਾ।" ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋ, "ਮੈਂ ਦਸ ਮਿੰਟ ਲਈ ਕਾਫੀ ਦੀ ਬਰੇਕ ਲਵਾਂਗਾ।" ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾਓ।

ਮਨ ਦੀ ਉਡਾਣ ਅਤੇ ਪਛਤਾਵਾ

ਮਨ ਦੀ ਉਡਾਣ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਾਡਾ ਮਨ ਫੇਸਬੁੱਕ, ਜਾਂ ਯੂਟਿਊਬ, ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ ਵੱਲ ਉਡਾਨ ਭਰਦਾ ਹੈ। ਪਛਤਾਵਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਨ ਗੁਨਾਹ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵੱਲ ਭੱਜਦਾ ਹੈ, "ਮੈਂ ਇੰਨਾ ਬੁਰਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਇਹ ਜਾਂ ਉਹ ਕੀਤਾ।" ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸਾਨੂੰ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਡਗਮਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸ਼ੱਕ

ਆਖ਼ਰੀ ਗੱਲ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਸਾਨੂੰ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਡਗਮਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸ਼ੱਕ। "ਮੈਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?" ਮੈਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ? ਸ਼ਾਇਦ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਇਹ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਕੀ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?" ਆਪਣਾ ਮਨ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਜੇ ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਸ਼ੰਕੇ ਅਤੇ ਗੈਰਨਿਰਣਾਇਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ।

ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, ਸਹੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ:

• ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਸੋਚਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ
• ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬੁਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਕਮੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ
• ਚੰਗੇ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ ਜੋ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਘਾਟ ਹੈ
• ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ।

ਅੱਠ ਗੁਣਾ ਮਾਰਗ ਦਾ ਅਗਲਾ ਪਹਿਲੂ ਜੋ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਸਹੀ ਚੇਤਨਾ:

• ਚੇਤਨਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਗੂੰਦ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ 'ਤੇ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ, ਚੇਤਨਾ ਉੱਤੇ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ।
• ਇਹ ਚੇਤਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਤੁਹਾਡਾ ਧਿਆਨ ਭਟਕ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੁਸਤ ਜਾਂ ਗੁਆਚ ਜਾਂਦੇ ਹੋ।
• ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਚੇਤਨਾ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਿਚਾਰਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ।

ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ, ਭਾਵਨਾਵਾਂ, ਮਨ ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਮਾਨਸਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਗਲਤ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਅਤੇ ਨਾ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਦੇ ਅਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ, ਆਓ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਗਲਤ ਅਤੇ ਸਹੀ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਦਿਆਂ ਵੇਖੀਏ।

ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਬਾਰੇ

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਾਡਾ ਅਸਲ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਰੀਰਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਪਹਿਲੂ। ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੀਰ ਬਾਰੇ ਗ਼ਲਤ ਵਿਚਾਰ ਇਹ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਸੁਹਾਵਣਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਮੇਕਅਪ, ਸਾਡੇ ਕੱਪੜੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ – ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਬੇਸ਼ਕ, ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀਯੋਗ ਰੱਖਣਾ ਚੰਗਾ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸੋਚਣ ਦੀ ਅਤਿ ਵੱਲ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰੀਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਹੀ ਅਨੰਦ ਦਾ ਸ੍ਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਸੰਪੂਰਨ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕੀਏ, ਇਹ ਵਧੇਰੇ ਸਾਰਥਕ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ।

ਆਓ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵੇਖੀਏ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬੈਠੇ ਰਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਬੇਚੈਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਿਲਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਲੇਟੇ ਹੋਏ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਕ ਸਥਿਤੀ ਅਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਗਲੀ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ; ਸਰੀਰ ਬੁੱਢਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਭੋਜਨ ਦੁਆਰਾ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਵਿਚ ਰਹੀਏ, ਪਰ ਇਸ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹੋਣਾ – ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਕਿ ਸਰੀਰ ਸਥਾਈ ਅਨੰਦ ਦਾ ਸ੍ਰੋਤ ਬਣੇਗਾ – ਇਕ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ।

ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਗਲਤ ਚੇਤਨਾ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਪਏਗਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੀਜ਼ ਹੈ, ਜਾਂ ਇਹ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੰਗ-ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਪਏਗਾ, ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰੇਗਾ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਛੱਡਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਹੀ ਸੁਚੇਤਨਾ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿ “ਮੇਰੇ ਵਾਲ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਸ੍ਰੋਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਚਣਾ ਮੇਰਾ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਅਰਥਪੂਰਨ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।”

ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ

ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਉਦਾਸੀ ਜਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਆਖਰਕਾਰ ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਸ੍ਰੋਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਨਾਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ "ਪਿਆਸ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ – ਅਸੀਂ ਨਾਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਸ੍ਰੋਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪਿਆਸੇ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਸੱਚਮੁੱਚ ਵਧੇਰੇ ਦੀ ਪਿਆਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸ੍ਰੋਤ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਨਾਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜੀ ਚੀਜ਼ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਵੇਂ? "ਮੈਂ ਥੋੜਾ ਅਸਹਿਜ ਹਾਂ," ਜਾਂ "ਮੇਰਾ ਸੁਭਾਅ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਹਾਂ," ਜਾਂ "ਮੈਂ ਨਾਖੁਸ਼ ਹਾਂ," ਖੈਰ, ਤਾਂ ਕੀ? ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਉਸ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸੋਚਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਮਾੜਾ ਸੁਭਾਅ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਰੱਖੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਉਸ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਰੁਕਾਵਟ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਸਾਨੂੰ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ, ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਵਧਣ ਅਤੇ ਸਦਾ ਲਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਹ ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੱਚਮੁੱਚ ਚੰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਧਿਆਨ ਭਟਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹੈ। ਜਾਂ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਜਾਂ ਕੁਝ ਸੁਆਦੀ ਖਾਣਾ ਖਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਗਲਤ ਚੇਤਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ “ਇਹ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹੈ,” ਅਤੇ ਇਸ ਦੁਆਰਾ ਧਿਆਨ ਭਟਕ ਜਾਂਦੇ ਹੋ। ਇਸਦਾ ਅਨੰਦ ਲਓ ਕਿ ਇਹ ਕੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਮੁੱਦਾ ਨਾ ਬਣਾਓ।

ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਬਾਰੇ

ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਜਾਂ ਮੂਰਖਤਾ ਜਾਂ ਅਗਿਆਨਤਾ ਨਾਲ ਭਰੇ ਸੁਭਾਅ ਨਾਲ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਸੋਚਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਸਾਡੇ ਮਨ ਨਾਲ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੁਝ ਗਲਤ ਜਾਂ ਨੁਕਸ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਚੰਗਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ: "ਮੈਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਉਹ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ।” ਜਾਂ “ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦਾ,” ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕਰ ਸਕੀਏ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਫੜੀ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਾਫ਼ੀ ਉਮੀਦ ਰਹਿਤ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਸਹੀ ਸੁਚੇਤਨਾ ਨਾਲ, ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ, “ਖੈਰ, ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਨਾ ਸਮਝਾਂ, ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਉਲਝਣ ਵਿੱਚ ਹੋਵਾਂ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੇਰੇ ਮਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਹੈ,” ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਸਾਡੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੱਤਾਂ ਬਾਰੇ

ਚੌਥਾ ਸਾਡੇ ਮਾਨਸਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੁੱਧੀ, ਦਿਆਲਤਾ, ਧੀਰਜ ਅਤੇ ਹੋਰ। ਗਲਤ ਚੇਤਨਾ ਇਹ ਸੋਚ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਥਿਰ ਹਨ ਅਤੇ “ਮੈਂ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਪੈਣਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।” ਸਹੀ ਚੇਤਨਾ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਕਾਰਕ ਸਿਰਫ ਇਕ ਨਿਸ਼ਚਤ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜੰਮ ਨਹੀਂ ਗਏ, ਪਰ ਇਸ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿਚ, ਹੋਰ ਇਕਾਗਰਤਾ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਅਤੇ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ

ਇਹ ਅਜੀਬ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੇਖਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਾੜੇ ਸੁਭਾਅ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠਦੇ ਹਾਂ, ਜਾਂ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਦੋਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਸੁਭਾਅ ਨੂੰ ਫੜਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਜਾਂ ਦੋਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਕੀਤੀ ਗਲਤੀ 'ਤੇ ਫਸੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਖੈਰ, ਅਸੀਂ ਮਨੁੱਖ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਗਲਤ ਸੁਚੇਤਨਾ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਫੜੀ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ, ਅਤੇ ਬੱਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਇਸ ਲਈ ਤੰਗ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਮਾੜੇ ਹਾਂ। ਸਹੀ ਸੁਚੇਤਨਾ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਭਾਅ ਬਦਲਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਹਾਲਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ; ਕੁਝ ਵੀ ਸਦਾ ਲਈ ਇਕੋ ਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ।

ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਵਿਚ ਸਾਨੂੰ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਦਦਗਾਰ ਸਲਾਹ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿਚ “ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ।” ਇਹ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਵਰਗਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਬਿਸਤਰੇ 'ਤੇ ਲੇਟੇ ਹੋ ਅਤੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸੁਸਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ। ਖੈਰ, ਤੁਸੀਂ ਬੱਸ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਉੱਠਦੇ ਹੋ, ਹੈ ਨਾ? ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਧੇ ਲੋਕ ਕਦੇ ਸਵੇਰੇ ਨਾ ਉੱਠਦੇ! ਇਹ ਉਹੀ ਗੱਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਮਾੜੇ ਸੁਭਾਅ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਉਦਾਸ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ – “ਓਹ ਹੋ, ਬੱਸ ਕਰ ਦੇ!” – ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਾ ਹੋਣਾ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਜੋ ਕਰਨਾ ਹੈ ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਣਾ।

ਸੁਚੇਤਨਾ ਦੇ ਹੋਰ ਪਹਿਲੂ

ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਸੁਚੇਤਨਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਹੀ ਸੁਚੇਤਨਾ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸੁਚੇਤਨਾ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਯਾਦ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨਪਸੰਦ ਟੈਲੀਵਿਯਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅੱਜ ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਵੇਗਾ। ਪਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ ਜੋ ਇੰਨੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਫਿਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਜੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ ਸਹੀ ਸੁਚੇਤਨਾ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਕਸਰਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕਸਰਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣੀ ਪਏਗੀ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਘੱਟ-ਖੁਰਾਕ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਕੇਕ ਦੇ ਉਸ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਨਾ ਖਾ ਸਕੀਏ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸੁਚੇਤਨਾ ਉਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸੀਮਾਂਤ, ਗੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਉਣਾ ਨਹੀਂ।

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸੁਚੇਤਨਾ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੈਤਿਕਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਦੋਸਤਾਂ ਜਾਂ ਅਜਨਬੀਆਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਇਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਮ ਸਲਾਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਇਰਾਦਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਰਾਦਾ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ, “ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਗੁੱਸਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗਾ। ਮੈਂ ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗਾ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਹਨ। ਉਹ ਮੇਰੇ ਕਰੀਬੀ ਹਨ, ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਵਾਂ, ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ।” ਇਹ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਣਾ ਪਏਗਾ ਕਿ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਮਾਂ, ਪਿਤਾ, ਭੈਣ, ਭਰਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਜੋ ਵੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਤ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿਚ ਯਾਦ ਰੱਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਂ ਜਾਂ ਪਿਤਾ ਕੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਉਮੀਦਾਂ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਜੋ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸੰਬੰਧ ਬਣਾਉਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਜੇ ਉਹ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਂਗ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਵਾਂਗ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਡਿੱਗਦੇ। ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਨਸਾਨ ਹਨ, ਅਤੇ ਖੇਡ ਨਾ ਖੇਡੋ; ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਟਾਂਗੋ ਉੱਤੇ ਨੱਚਣ ਲਈ ਦੋ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਮੇਰੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਈ ਸੀ। ਉਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਜਲਦੀ ਸੌਂ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਹੋਵੇ, ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਦੀ, “ਹੁਣ ਸੌਣ ਜਾਓ।” ਪਰ ਜੇ ਮੈਂ ਬੱਚੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਕਰਾਂ ਅਤੇ ਕਹਾਂ, “ਨਹੀਂ, ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਪਿਆ ਹੈ, ਮੈਂ ਸੌਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ, ਮੈਂ ਜਾਗਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਸੌਣ ਲਈ ਕਿਉਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹੋ?” ਤਾਂ ਇਹ ਸਿਰਫ ਉਹੀ ਖੇਡ ਹੈ। ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਾਉਣਾ ਪਿਆ ਕਿ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮੇਰੀ ਪਰਵਾਹ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਦਿਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਸੋਚਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਲਈ ਜਲਦੀ ਸੌਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਜੋ ਕੁਝ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।

ਇਸ ਲਈ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ:

• ਸਾਡਾ ਟੀਚਾ: ਟੀਚਾ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮੈਂ ਖਿਆਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਜੋ ਮੇਰਾ ਖਿਆਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।
• ਨਾਲ ਦੀ ਭਾਵਨਾ: ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ।

ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਤਰੀਕਾ, ਇਹ ਸੋਚਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਿ ਇਹ ਭਿਆਨਕ ਮੁਸੀਬਤ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਅਤੇ ਅਵਸਰ ਵਜੋਂ ਵੇਖਣਾ ਹੈ: "ਕੀ ਮੈਂ ਗੁੱਸਾ ਕੀਤੇ ਬਗੈਰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਰਾਤ ਦਾ ਖਾਣਾ ਖਾ ਸਕਦਾ ਹਾਂ?"

ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਪਰਿਵਾਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟੋਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਪੇ ਅਕਸਰ ਕਰਨਗੇ, “ਤੁਸੀਂ ਵਿਆਹ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਲੈਂਦਾ? ਤੁਸੀਂ ਬਿਹਤਰ ਨੌਕਰੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ? ਤੁਹਾਡੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਬੱਚੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੋਏ?" (ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੀ ਭੈਣ ਨੇ ਜਦ ਮੈਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਕਿਹਾ, "ਤੈਨੂੰ ਵਾਲ ਕਟਾਉਣੇ ਪੈਣੇ ਹਨ!") ਫਿਰ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਉਹ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਉਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ, "ਚਿੰਤਤ ਹੋਣ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ!"

ਅਸੀਂ ਉਸ ਪਿਛੋਕੜ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੋਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਹ ਵਿਚਾਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੋਸਤ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ, “ਠੀਕ ਹੈ, ਤੁਹਾਡਾ ਬੇਟਾ ਕੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਤੁਸੀਂ ਬੇਟੀ ਨਾਲ ਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ?” ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇ ਵੀ ਬਦਚਲਣੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵਿਆਹ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਤੁਹਾਡੀ ਖੁਸ਼ੀ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸਮਝਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵਿਆਹ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ!

ਅਣਉਚਿਤ ਸੁਚੇਤਨਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਬਿਲਕੁਲ ਲਾਭਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਇਤਿਹਾਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ “ਤੁਸੀਂ ਦਸ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ ਸੀ?” ਜਾਂ “ਤੁਸੀਂ ਤੀਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜਿਹਾ ਕਿਹਾ ਸੀ।” ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਕਿਵੇਂ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਧਾਰਨਾ 'ਤੇ ਕਾਇਮ ਹਾਂ ਕਿ “ਇਹ ਭਿਆਨਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੇਰੇ ਮਾਪੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ,” ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਭਿਆਨਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਤਣਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ! ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਹੀ ਚੇਤਨਾ ਨਾਲ ਘੁੰਮਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਨੂੰ ਮੌਕੇ ਵਜੋਂ ਸੋਚਦੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਕਿ ਦੇਖੀਏ ਕਿ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਧਾਰਨਾ ਦੇ, ਸਥਿਤੀ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਵਿਵਹਾਰਕ ਸਲਾਹ

ਮੁਸ਼ਕਲ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਚੇਤਨਾ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਈ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਸਾਨੂੰ ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ:

• ਇਰਾਦਾ – ਨਾ ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਇਰਾਦਾ
• ਜਾਣ-ਪਛਾਣ – ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਯਾਦ ਹੋ ਜਾਵੇ
• ਚੇਤਨਾ – ਚੇਤਨਾ ਸਿਸਟਮ ਜੋ ਪਤਾ ਕਰੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸੁਚੇਤਨਾ ਗੁਆ ਬੈਠੀਏ।

ਇਹ ਸਭ ਦੇਖਭਾਲ ਵਾਲੇ ਰਵੱਈਏ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ' ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੁਚੇਤਨਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਥੇ ਕੋਈ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਾਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ? ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖ ਹੋ। ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਇਨਸਾਨ ਹਨ। ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਖੁਸ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਕੋਈ ਵੀ ਨਾਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੇ ਹਾਂ।

ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁੱਦ ਦੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਬਸ ਚੰਗੇ ਬਣੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਲੋਕ ਸਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਨ, ਇਹ ਬਚਕਾਨਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਥੋੜਾ ਬੇਵਕੂਫਾਨਾ ਹੈ। ਸੁਚੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਸੁਚੇਤਨਾ ਨੂੰ ਕਾਇਣ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਪਰਵਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਵੱਈਏ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ।

ਅੱਠ ਗੁਣਾ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਤੀਜਾ ਪਹਿਲੂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਇਕਾਗਰਤਾ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਹਾਂ, ਇਕਾਗਰਤਾ ਖੁੱਦ)। ਇਕਾਗਰਤਾ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਉੱਤੇ ਅਸਲ ਮਾਨਸਿਕ ਟਿਕਾਅ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਉਸ 'ਤੇ ਪਕੜ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸੁਚੇਤਨਾ ਉਥੇ ਕਾਇਮ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਗੁਆ ਨਾ ਸਕੀਏ। ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਫੜਨਾ ਇਹ ਇਕਾਗਰਤਾ ਬਾਰੇ ਹੈ।

ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਵੱਲ ਇਕਾਗਰਤਾ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਧਿਆਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਿਛਲੇ ਸਮਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਇਹ ਕਿ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਵੰਡ ਲਿਆ ਹੈ, ਸੋ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਟੀਵੀ 'ਤੇ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦਿਨ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਨੂੰ ਰੀਲੇਅ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਹੇਠਾਂ ਹੋਰ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੀ ਸਕ੍ਰੌਲਿੰਗ ਸਕ੍ਰਿਪਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਕੋਨਿਆਂ ਵਿਚ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਜਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਭਾਵੇਂ ਅਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਮਲਟੀਟਾਸਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ – ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਬੁੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋ – ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ 100% ਇਕਾਗਰਤਾ ਪਾਉਣਾ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਮਲਟੀਟਾਸਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ।

ਕਈ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਪਲੇਸਮੈਂਟ ਸਾਡੇ ਸੈੱਲ ਫੋਨ ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗਲਤ ਮਾਨਸਿਕ ਪਲੇਸਮੈਂਟ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੇ। ਭਾਵੇਂ ਸਾਡੀ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪਲੇਸਮੈਂਟ ਹੋਵੇ ਵੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲਣ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਗਏ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ, ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਉਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਹੋਣਾ – ਇਸ 'ਤੇ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਪਲ, ਉਸ 'ਤੇ ਕੁਝ ਪਲ – ਇਕ ਰੁਕਾਵਟ ਹੈ। ਇਹ ਗਲਤ ਇਕਾਗਰਤਾ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਇਸਦੀ ਬਜਾਏ ਕਿ ਸਾਡੀ ਹੁਣ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ, ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਉਬਾਊ ਹੋਏ ਬਿਨਾਂ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆਂ ਬਗੈਰ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਾ।

ਮੁੱਖ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਸੋਚਦਿਆਂ ਗ਼ਲਤ ਸੁਚੇਤਨਾ ਵੱਲ ਵਾਪਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਸਾਨੂੰ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਕਰੇਗੀ, ਨਾ ਕਿ ਹੋਰ ਪਿਆਸ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗੀ। ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਨੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਅਸੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ – ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਇਸ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਸੀਮਤ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ – ਓਂਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੋਰ, ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਕੁਝ ਹੋਰ ਵੀ ਮਨੋਰੰਜਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਤੋਂ ਖੁੰਝ ਜਾਓਗੇ। ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ, ਤੁਸੀਂ ਅੱਗੇ ਵੱਧਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਵੱਧਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸਰਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਵਧੀਆ ਵਿਚਾਰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਇੰਨੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਦਰ ਚੰਗੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ 'ਤੇ; ਪਰ ਇਕ ਵਾਰ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਇਕ, ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਏ ਬਿਨਾਂ। ਇਹ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਕ ਸਮੇਂ ਇਕ ਮਰੀਜ਼ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਪਿਛਲੇ ਜਾਂ ਅਗਲੇ ਮਰੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਣਾ ਹੁੰਦਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਕ ਡਾਕਟਰ ਦਿਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇਕ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇਕਾਗਰਤਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੇਰੇ ਲਈ, ਮੈਂ ਵੈਬਸਾਈਟ ਅਤੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਕੰਮਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦਾ ਹਾਂ। ਇਕ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਰਹਿਣਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਕਿੰਨੀਆਂ ਹੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਹੜਾ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਇਹੀ ਹਾਲਾਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਕਾਗਰਤਾ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਕਾਰਗਤਾ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡਾ ਕੰਮ ਹੈ। ਸਧਾਰਣ ਢੰਗ ਸਾਡੇ ਸੈੱਲ ਫੋਨ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਾਂ ਈਮੇਲਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸਮਾਂ ਚੁਣਨਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਈਏ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਰਗਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਦਫਤਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ; ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਫ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਦੇ, ਕੁਝ ਘੰਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਡੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗਾ।

ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਇਕਾਗਰਤਾ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਸਨ – ਮਾਨਸਿਕ ਭਟਕਣਾ, ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਸੁਪਨਾ ਵੇਖਣਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ। ਹੁਣ ਇੱਥੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਾਹਰੀ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸੈੱਲ ਫੋਨ, ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਈਮੇਲ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਹਾਓ ਭਾਰੀ ਨਾ ਹਾ ਜਾਵੇ, ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਮੀਡੀਆ ਦੀਆਂ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਇਕ ਜਿਸਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਜਰਬਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਟਵਿੱਟਰ ਕੋਲ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਸੀਮਤ ਗਿਣਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਫੀਡ ਨਿਰੰਤਰ ਅਪਡੇਟ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਇੰਨਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੀ ਭਿਆਨਕ ਆਦਤ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇਕਾਗਰਤਾ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਟਿਕਾ ਸਕਦੇ; ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਬਦਲਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।